Havanın piston tarafından sıkıştırılması ile istenilen sıcaklığa ve basınca ulaşması (450-650°C) sonucunda, püskürtülen yakıtın tutuşması ile büyük bir enerji sağlanır.
Pistonu aşağıya iterek ve krank milinin döndürerek, hareketini sağlayan enerji budur. 

Dizel motorlar benzinli motorlardan farklı olarak, gaz karışımı için bir karbüratöre ve ateşleme için bir elektrik sistemine (bujiler, distribütör ve platin) ihtiyaç duymazlar. Elektrik sayesinde bir kere çalışmaya başladıktan sonra, elektrik sorunları sebebiyle stop etmezler.

Genellikle stop etme sebebi yakıt akışının kesilmesidir. Keza dizel makineyi durdurmak için kullanılan manuel veya elektronik devre kesiciler mazot pompasına yakıt gelmesine engel olan sistemlerdir.

Genelde içten takma tarif edilen, teknelerin ana mkineleri 4 zamanlı ama dizel makineler iken, bot ve dingi için dıştan takma ama benzinli mekinelerdir.