Teknede Yaşam Fasikülü, içindekiler

 

Teknede Yaşam

Son güncelleme: 07/05/21
Contributors: Cem Eğrikavuk, Hakan Tiryaki, Mehmet Erem

 


TEKNEYE GELİRKEN

  • Tekneye gelirken, sert tekerlekli bavullar yerine katlanabilir çantaları tercih edin.
    Yazın yapılan seyahatlerde, kullanılan giyecek tarz ve sayı olarak normal seyahatlerdeki gibidir. (Haftalık bir seyahat için bol tişort, 2-3 adet şort, 2-3 adet pantolon, iç çamaşırı gibi)
  • Ancak yelken seyahatlerinde, en sıcak mevsim dahi olsa bir yağmurluk ve bir polar almayı ihmal etmeyin.
  • Mutlaka mayo!
  • Dış ortamda, gökyüzü altında uyumayı seviyorsanız uyku tulumunuzu getirin.
  • Beyaz tabanlı yelken ayakkabısı ve çizmesi.

    Altı beyaz veya açık renk, yumuşak tabanlı bir ayakkabı kullanın.

  • Ayakkabılarınızı, özellikle tanımadığınız birisinin teknesine binerken mutlaka sahilde veya iskelede çıkartın ya da kendisine sorun, izin isteyin.

  • Yaz dönemi için bir adet terlik. Lastik sabolar da aynı işi görebilir
  • Güneşten korunmak için siperlikli bir şapka kullanın. Kasketlerin yelkende görüşü kısıtladığı ve özellikle tekneye iner-çıkarken bumbaya kafayı çarpmaya sebebiyet vereceği akılda tutulmalıdır.
  • Yelkenci eldivenleri parmak uçları özellikle kesiktir.

    Parmakları kesik, bu iş için üretilmiş birkaç çift yelkenci eldiveni bulundurun. Genelde bu tür ürünler teknede bulunabileceği gibi kendi malzemenizi de taşıyabilirsiniz.

  • Yelken sırasında halatların, vinçlerin ve benzeri hareketli donanımın künye, kolye gibi takılara veya giysilerin bazı bölümlerine takılması çok tehlikelidir. Yüzüğünüzü ve saatinizi çıkartın!
  • Güneş gözlüğünüzün polarize olması, sığlıkları ve su altındaki kayalıkları erken fark etmenizi sağlayabilir.

    Ağır şartlar için uygun standartta yelkenci montları

  • Daha ağır şartların söz konusu olduğu mevsimlerde biz 3 kat giyinmeyi öneriyoruz. En alta sentetik, ıslansa bile kolay kuruyabilen sentetik termal içlik. Ortada ince polar ve en üstte –tercihen nefes alabilen kumaştan- bu iş için üretilmiş yelkenci montu.
  • Yelkenci montu kapüşonu, el bileklikleri, fermuarları ve kumaş kalitesiyle standart kullanılan montlardan farklıdır. Eğer hiç yoksa basit bir yağmurluk da aynı işi görür ancak, kalın kış montları hele de kaz tüyü montları deniz için genelde tercih edilmez.
  • Kafaya mutlaka bere, yün eldiven-seyir dışında- ve kalın çorap
  • Yağmur veya sert hava uygulamaları olacaksa, yumuşak tabanlı çizme.
  • Eğer merak varsa dalış için maske, şnorkel ve palet.
  • Yelkenli teknelere genelde dalış takımı ve/veya zıpkın götürülmez, ancak acentanıza veya kaptanınıza danışabilirsiniz.
  • Kendi kişisel bakım malzemeleriniz (diş fırçası, diş macunu, traş bıçağı, sabunu, deodorant)
    Tekne seyahatlerinde ister özel olsun, ister charter havlu, çarşaf ve nevresim mevcuttur. Kurulanmak için biz genelde peştemalları tercih ediyoruz, kolay kuruyor, saklanması kolay.
  • Yaz için mutlaka güneş kremi (en az 30 faktörlük)
  • Devamlı kullanıyorsanız numaralı gözlüğünüzün yedeği
  • Kullanılan özel ilaç varsa, (tansiyon, kalp veya şeker için gibi) listeye eklenmelidir

TEKNEYİ TESLİM ALIRKEN


Elektrik panelini,

Navigasyon elemanlarını,

Sigorta ve şalterleri,

Yelken donanımını,

Irgatın düzeneğini,

Tuvalet ve duşları,

Mutfak, ocak ve fırını,

Dingiyi ve motorunu ve tüm bunların nasıl çalıştığını sorun.

Bunlardan başka varsa teknenin standart dışı özelliklerini (jeneratör, rüzgar ve solar panelleri, TV vb) öğrenmek gerekir.

Bir önceki seyahatten dönen tekneler, temizlenir kontrol edilir ve hazırlanır. Bunun için birkaç saatlik bir süre gerekebilir.

Genelde mazot deposu ve su depoları dolu olarak teslim alınır ve edilir.

TEKNE TALİMATLARI

  • KAPTANINIZI DİNLEYİN!
  • Mümkün olduğu kadar çok okuyun, gözlemleyin, merak edin ve SORUN. Tekneciliği öğrenmenin en kısa, güvenli ve kolay yolu budur!
  • Teknelerde fırın-ocak üniteleri,

    elektrik kullanımını azaltmak

    amacıyla gaz ile çalışır.

    Sallantıya karşı ve

    rüzgar sebebiyle alevin

    sönmesine karşı korumalıdır.

    ALDIĞINIZI ALDIĞINIZ YERE KOYUN

  • Yelken seyahati bir hobi uğraşı olmakla beraber, ciddi tehlikeleri içinde barındırır. Unutmayın DENİZ ŞAKAYA GELMEZ!
  • Güvertede ayakkabısız dolaşmayın.
  • Tekne kullanımı ile ilgili bir değişiklik yaptığınızda (elektrik panosunda bir butonu açmak-kapamak, şalteri indirmek gibi) mutlaka kaptanı ya da bir arkadaşınızı bilgilendirin.
  • İŞİNİZ BİTTİĞİNDE KAPATIN.
  • Lüzumsuzsa söndürün!
  • Seyirde de, demirde de tekneyi neta ediniz. Etrafta başıboş bırakılmış herşeyin yelken seyrinde uçuşmaya başlayacağını unutmayın.
  • Seyre çıkmadan kapıları kapatın. Açıksa kapı arkası kilitleri ile sabitleyin. Çekmeceleri kilitleyin. Mutfak dolaplarını kapatın. Tezgahın üstündekileri yerleştirin, ortada kalanları evyeye koyun. Fırının kilidini açın, özellikle üstünde bir şey varsa sallanmasına müsaade edin.
  • Seyre çıkarken çaydanlıktaki kaynar suyu lavaboya dökün, eğer kullanılacaksa termosa doldurun, sağlam bir yere yerleştirin.
  • Yanaşmalarda ve çarpışmalarda, EL-AYAK YOKTUR! Usturmaça vardır
  • Bir yelkenli tekneden seyir halinde düşmek TEHLİKELİ ve YASAKTIR!

 

 ALIŞVERİŞ ve MUTFAK DÜZENİ

Tekne Kahvaltısı

  • Teknede mutfak işlerine meraklı olanlar varsa alışverişi ve alınanların tekneye yerleştirmesini bu kişinin planlaması çok yararlıdır.
  • Büyük merkezlerden çıkılıyorsa, tekneye yakın marina veya bakkallardansa, Tansaş ve Migros gibi büyük marketleri tercih etmek çok daha hesaplı olur.
  • Alışveriş torbalarını atmayıp, seyahat esnasında çöp torbası olarak kullanabilirsiniz.
  • Bunların haricinde büyük boy battal çöp torbaları, uzun süre bir merkeze uğranmayacak durumlarda çok yararlıdır. Bu tür geçişlerde, biz çöpleri arkamızdan çektiğimiz botta taşıyoruz.
    Su, ekmek, konserve ve makarnanın fazlası olmaz! Bira da bu listede hemen takip eden ürün oluyor genelde. Hesapladığınızdan fazla alın!
  • Ürünleri soğuk olarak almak ve buzdolabını baştan dolu tutmak elektrik tasarrufu sağlar.
    Bu işlerden anlayan ve hevesli bir ekip varsa, teorik olarak teknede yapılmayacak yemek yoktur. Ancak tüm yemekler için bir iskeleye yanaşıp karada yemek de mümkündür. Bunu ekip olarak aranızda önceden konuşun.
  • Genelde sabah kahvaltılarını teknede yapmak keyifli olur.
  • Çay için biz demlik poşetleri tercih ediyoruz.
  • Kabuklu kuruyemişler rüzgarın devamlı estiği bir yelkenli teknede en az sevimli ürünlerdendir. Çekirdek ve tuzlu fıstık yerine badem ile fındık gibi kabuksuz ürünleri tercih etmekte büyük yarar var.
  • Bulunabilirse buz. Küçük buzlar içilebilir sudan üretilir, ancak uzun süre dayanmaz. Buna karşı kalıp buzlar balıkhanelerden ve buzhanelerden temin edilir. Zor bulunur ancak uzun süre dayanırlar. İçilen sudan yapılıp yapılmadığını baştan sorunuz.
  • Kağıt havlu, tuvalet kağıdı, küçük bulaşık deterjanı.

  • Bulaşıkları-kullanma suyu genelde tüm yelkenli teknelerde kısıtlı olduğundan-deniz suyu ile yıkayıp, normal su ile duruluyoruz. Denizde yüzenlerin olduğu koylarda bulaşık kesinlikle YIKANMAZ.
  • Tekne fırın ve ocakları elektrikli değildir. Gaz ile çalışır. Genelde çoğu piyasada bulunan marka piknik tüpü ile dolmakla beraber uzun bir seyre çıkılacaksa, yedek tüp olup olmadığı, nerelerd bulunabileceği araştırılmalıdır. Kaliteli bu amaca yönelik üretilmiş tekne fırın-ocakları rüzgardan alevi söndüğünde kendiliğinden gaz akışını keser. Bazıları elektrik sistemine bağlıdır.

 

TEKNEDE ÇÖP ve ATIKLAR

  • Teknede çöp üretimini asgaride tutmak için biz plastik pet şişeleri küçültüyor ve kapaklarıyla vakumluyoruz, kola ve bira gibi metal kutu şişeleri sıkıştırıyoruz.
  • Deterjan kullanımını azaltmanın en pratik yolu, kağıt havlu ile ağır yağ ve yemek kalıntılarını sıyırıp katı çöpe atmaktır.
  • Tekneden hiç bir çöp denize atılmaz, sintine basılmaz. Pis su tankları ancak açık denizde seyir halindeyken basılır. Plastik, sentetik, yağ ve petrol ürünleri, deterjanlar ve piller doğaya en az saygısı olan ürünlerdir. Saklayın ve yanaştığınız liman ve marinalarda usulünce imha edilmelerini sağlayın.
  • Hangi ürünün doğada kısa sürede kaybolduğunu ve etrafına zarar verip-vermediğini anlamak için ıssız bir koyun kumsalını temizleyin! Bunun daha sıkıcı ama detaylı yolu, MARPOL bildirgelerini okumaktır...

TUVALET ve BANYO KULLANIMI

Standart bir duş-banyo ve tuvalet kabini

  • Yelkenli teknelerde, tuvaletler genelde pis su tankına bağlı olup, denize direkt boşalmazlar.
  • Pis su tankı açık denizde seyir halindeyken (4 milden hızlı) aktif (yani pompa veya maseratörle) veya pasif (yani vanasını açarak) boşaltılır. (Resim-9)
  • Eğer bir koyda yüzme molası verdiyseniz, tuvalete gitmeden pis su tankı vanasının kapalı olduğunu teyit ediniz.
  • Tuvaletler manuel veya elektrikli olabilir. Denizden çektikleri suyu bir boru vasıtasıyla pis su tankına yollarlar. (Resim-8)
  • Boruda pis su kalmaması ve koku yapmaması için manuel olanlarda, su ile 15-20 kez pompaladıktan sonra butonu olan kuru tarafa getiriniz.
  • TUVALETE KATI HİÇBİR ŞEY ATMAYINIZ! Kağıt havlu, selpak mendil veya tuvalet kağıdı ama özellikle kolonyalı mendil veya bez parçaları sistemin tıkanıklığına sebep olur. Temizlenmesi ve tamiri sevimsiz pis bir iştir.
  • Yatçılık kibar bir disiplindir, LÜTFEN OTURARAK İŞEYİNİZ!

SU TESİSATI

Teknelerde kullanılan

standart bir vana.

Boruya dik iken kapalı,

paralelken açıktır

  • Tekne içinde bulunan tatlı su depoları kullanma suyu içindir. Marinalar veya su alınabilecek iskelelerde depoları doldurmak mümkündür. Doldurma kapakları genelde güvertedir, mazot tankı girişi ile karıştırmamak gerekir!
  • Depoların doluluk durumu elektrik panosu üzerindeki göstergeden takip edilebilir.
  • Depolardaki tatlı su bir hidrofor ile sisteme, yani musluk olan hem tuvaletlere, duşlara ve mutfağa pompalanır. Hidrofor 12V ya da 24 V ile çalışır.
  • Bazı teknelerde bir su ısıtıcısı da (boiler) kullanılabilir. Su ısıtıcıları çoğunlukla hem motordan hem de motorun çalışmadığı dönemlerde, teknede jeneratörün olmadığı durumlarda 220 V elektrikle sahil kablosu bağlı iken çalışırlar.
  • Resim-10: Şalterler

    Teknede kullanma suyu, şehir hayatında alışık olduğumuz standartların altındadır. Mümkün olduğu kadar tasarruf ediniz!

  • Yelkenli teknelerde bundan başka deniz suyu ayak pompaları da kullanılır. Bunlar kullanılırken çekilen deniz suyunun temiz olmasına dikkat etmek gerekir, limanlarda marina içinde ve suyun temiz olmadığı yerlerde kullanmamak gerekir.
  • Mutfakta bulaşığın kabasını denizden su çekerek temizledikten sonra sadece kullanma suyu ile son durulama yapmak ciddi su tasarrufu sağlar.
  • Teknedeki tüm lavaboların çıkışı direkt olarak denize bağlıdır. Yüzme molası verilen bir koyda, gündüz vakti nasıl pis su tankı basılmıyorsa, aynı şekilde bulaşık da yıkamamak gerekir!

TEKNE ELEKTRİĞİ

ÜNİTE

Akım Miktarı (saatte)

Demir Feneri

1-2 Amp

Borda Feneri

1-2 Amp

Kamara Aydınlatma (her biri)

1 Amp

Derinlik-Hız Göstergesi

0,5 Amp

GPS

<0,5 Amp

VHF

<0,5 Amp

Müzik Seti

1-5 Amp

Otopilot

4-10 Amp

Buzdolabı

4 Amp

Tablo-1: Teknede akım çeken üniteler ve miktarları

Elektrik panosu.

  • Yelkenli tekneler enerjilerini 12V akülerden alırlar. Tesisatları 12 ya da 24 V olabilir.
  • Dizel motorlar üzerlerindeki alternatör ile aynı kara taşıtlarındaki gibi akü gruplarını şarj ederler. Motor devrini 2000 ve üzerinde tutmak, şarj için daha etkilidir.
  • Tekne içinde buzdolabı, aydınlatma, elektronik aletler, seyir fenerleri ve otopilot da 12 ya da 24 V elektrik kullanır. Bu kullanım sırasında motor aküsünün de şarjını tamamen bitirmemesi için bir grup daha oluşturulmuştur. Buna servis grubu denir.


  • Akü ve ırgat şalterleri

    Gruplar birbirinden both şalter veya şalterler ile ayrılabilir. Bu sayede kullanım sırasında, motor aküsünün tamamen deşarj olmasına engel olunur. (Resim-10)

  • Eğer servis tabir edilen diğer tüm kullanımları besleyen akü grubu tükenirse dahi, şalteri motor grubuna alarak motoru çalıştırmak mümkün olur.
  • Akülerin durumunu (voltmetre), ne kadar enerji çekildiği (ampermetre), ne büyüklükte şarj edildiği (DC amp şarjı) gibi değerler ile mevcut elektrik düzeni ve kapasite elektrik panosundan takip edilir.
  • 220V eğer jeneratör yoksa sadece iskelelere veya marinalara yanaşıldığında temin edilir.
  • Sahilden alınan 220V elektrik redresör denilen bir aletle aküleri şarj eder.
  • Bunun haricinde 220V ile çalışan aletler (laptop ve/veya cep telefonu şarjı, traş makinesi ve oyunlar vb) invertör ile çalıştırılabilir. Ancak saç kurutma makinesi, ütü, ısıtıcı veya klima gibi üniteler çok büyük miktarlarda akım çektikleri için sahilden 220V elektrik alınması dışında kullanılamazlar.
  • İnvertör çalıştırmak yerine teknede çakmak prizli cep telefonu ve IPod vb. şarjları yanınızda bulundurmak elektrik sarfiyatı açısından avantajlıdır.
  • Bazı büyük teknelerde marin model jeneratörler mevcuttur. Genelde makinenin mazot sisteminden beslenen ve deniz suyu ile soğuyan oldukça pahalı ancak etkili sistemlerdir. En önemli avantajları oldukça sessiz olmalarıdır.
  • Bunun haricinde herhangi bir dış kaynağa ihtiyaç duymaksızın teknede elektrik üretmek için rüzgar jeneratörlerinden veya güneş panellerinden de yararlanılabilir. Daha çok uzakyol teknelerin tercih ettiği bu ürünler standart charter teknelerinde mevcut olmayabilir.
  • Irgat birçok teknede motor çalıştırılınca ancak çalışır. Zinciri toplarken makineye boşta gaz veriniz.

Motor

  • Yelkenli tekne motorları genelde dizel-marin makinelerdir. Düşük devirli (yaklaşık 2000-4000 rpm aralığında), az mazot yakan, deniz suyu ile soğutulan ünitelerdir. Ancak yine de seyre çıkmadan mazot tankını kontrol ediniz.
  • Motorun nasıl çalıştırılacağını ve stop ettirileceğini öğreniniz.
  • Paneli ve göstergelerini öğreniniz ve takip ediniz. Özellikle müşirler (hararet, yağ basıncı ve şarj) sesli uyarı verirler.
  • Motor çalışırken kesinlikle anahtarı off konumuna getirmeyiniz, anahtarı yerinden çıkartmayınız. Motor bu şekilde stop etmez ama göstergeler ve alarmlar çalışmaz.
  • Motor çalışır çalışmaz egzosttan su atımına bakınız.
  • Motoru çalıştırmadan önce yağına, suyuna bakınız. Kayışları ve motor bloğunu kontrol ediniz.
  • Motoru uzun süre tam devirde kullanmayınız. İdeal seyir sürati tam devrin 2/3’üdür.
  • Keza uzun süre rölantide çalıştırmak da dizel motorun üretim tekniğine uygun değildir.
  • Yelkenle seyrederken, yan yatmış teknede motoru devamlı çalıştırmayınız.
    Yan yatan motorun dengesi değişir, zemine bağlandığı kulaklara fazladan yük biner, buna ek olarak mazot tankı pislikleri tıkanıklıklara sebep olur. Ağır denizlerde motor çalıştırmayıp yelkenle seyretme ihtiyacının altında yatan sebep budur.
Yeni yorum ekle
Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.