Yelken Fasikülü, içindekiler

 

Ana Seyirler

Son güncelleme: 03/02/17
Contributors: Cem Eğrikavuk

Rüzgar yelken seyrinin esasıdır.

Rüzgarın hangi açıyla tekneye geldiği, veya başka bir deyişle gidilecek rota ile olan ilişkisi seyrin esasını oluşturur. Teknede her türlü ayarı yapabiliriz, ama rüzgarın yönünü bilinen yöntemlerle değiştiremeyiz.

Kabaca rüzgar tekneye önden, yandan veya kıçtan gelir. Buna bağlı olarak da orsa seyri, apaz seyri veya pupa seyri yapılır. Rüzgarın tekneye geliş açısı teknenin rotası ya da omurgası arasındaki açı cinsinden ifade edilir. Rüzgarla aynı yönde seyreden, pupa seyrindeki bir tekneye rüzgar 180 dereceden gelmektedir denir. Apaz seyrinde 90, orsa seyrinde 45-50° ile seyredilir.

Bazı çok özel yarış yatları haricinde genelde bir yelkenli tekne rüzgara en fazla 45° açıyla yaklaşabilir. Bundan daha dar açılarda yelkenler rüzgarı almamaya başlar, ilerleme durur.

Yelkene gelen açı genişledikçe, genel kullanımda başı çeken çift yelkenli teknelerde, yelkenlerin birbirini kapatması durumu ortaya çıkar. Rüzgara daha yakın olan anayelkenin kapatmasında olan cenovanın performansı azalır, açı artarsa tamamen söner.

Hem anayelkenin hem de onun arkasında kalan cenovanın aynı anda çalışmasını sağlamak için ayı bacağı yapılır. Buna göre direkten çıkan bir gönder, bumbanın ters tarafına açılır. Bu sayede cenova ıskotasının ve sabit olmayan yelkenin yalpalarda direğe doğru düşmesi engellenir. (Ayr Bkz. Balon Donanımı)

Burada biraz da kafa açmak, kapatmak gibi tabirlerden bahsedelim. Örnek olarak orsa seyrinde tekne çok dar bir açıyla seyrediyor ve zorlanıyorsa bu ‘’tekneyi kasmak’’ olarak ifade edilen durumdur. “Baş ya da kafa açarak’’ teknenin daha yollu yani hızlı gitmesi sağlanır.

Aynı şekilde tekne eğer yelken ayarları da göz önüne alındığında çok geniş bir açıyla seyrederse, rüzgarın da şiddetiyle yan yatacaktır.   Yan yatan teknelerin çoğu daha önce anlatıldığı gibi, direk ayarlarına bağlı olarak rüzgara doğru dönme eğilimi sergilerler. Buna “orsacı” tekne demekteyiz. Tekne rüzgarı daha dar bir açıdan almaya başlayacak, yelkenler üzerindeki yük hafifleyip yan yatma kendiliğinden azalacaktır. Teknenin ister kendiliğinden ister dümen hareketiyle rüzgara göre olan açısını daraltmasına “kafayı kapatmak” denir.

Yeni yorum ekle
Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.