Tekne Çeşitleri Fasikülü, içindekiler

 

Bandırma Vapuru

Son güncelleme: 24/02/18
Contributors: Hakan Tiryaki

Öyküsü

Gemi 1878 yılında İskoçya'nın Glasgow kentinde Mac. Intyre Paisley - Huston and Cardett tersanesinde 21 sıra numarası ile 279 grostonluk yolcu ve yük vapuru olarak inşa edilmiştir. Geminin ilk sahibi Dussey and Robinson şirketi gemiyi Torocaderto adı altında 5 yıl çalıştırdı. 1883 yılında Yunanistan'daki H. Psicha Preus Firmasına satıldı. Kymi adını alarak, geminin Londra'da olan kaydı Pire Limanına alınmıştır. 1890 yılında H. Psicha Preus firması gemiyi başka bir Yunan firması olan Cap. Andereadisfirmasına satmış, 12 Aralık 1891 tarihinde kaza sonucu batmış, aynı yıl içersinde yüzdürülüp Kıymı adı ile İstanbul Rama Derasimo firmasına satılarak İstanbul Limanına kayıt edilmiştir.

1894 yılında o zamanki Deniz Yolları İşletmesi anlamına gelen İdare-i Mahsusa'ya nakledilmiş ve Türk bayrağı çekilerek, adı Panderma olarak değiştirilmiştir. Marmara Denizi kıyılarında, Tekirdağ, Mürefte, Şarköy, Karabiga, Erdek arasında yük ve yolcu seferleri yapmıştır.İdare-i Mahsusanın statü değiştirerek 28 Ekim 1910 yılında Osmanlı Seyrüsefain İdaresi (Osmanlı Denizcilik İşletmesi) olunca geminin adı Bandırma olarak değiştirilerek posta vapuru haline getirilmiştir.

19 Mayıs 1919 tarihinde Atatürk ve Silah Arkadaşlarını Samsun'a getirdikten sonra yine posta hizmetlerine devam etmiştir. 1924 yılında Türkiye Seyrüsefain İdaresi tarafından hizmet dışı bırakılmıştır. 1925 yılında gemi Bozmacı İlhami isimli Türk armatöre satılmış, ve aynı armatör tarafından 4 ay içinde hurda olarak parçalanmıştır.

Hasan Hüseyin Ceylan, 5 Nisan 1995 tarihinde ATV'de yayınlanan İktidar Oyunu programında, Atatürk'ün Samsun'a gittiği Bandırma Vapuru'nun resmi tarihte yazıldığı gibi bir taka olmadığını, 236 metre boyunda ve bacasının 19 metre yüksekliğinde olduğunu öne sürmüş, ekranlara da başka bir geminin fotoğrafını göstermiştir. (Daha sonraları inşa edilmiş yine Bandırma adındaki bir gemi). H.H. Ceylan'ın gösterdiği fotoğraftaki geminin sahibi olan Türk Denizcilik İşletmelerinin, Lloyd ve kendi kayıtlarına dayanarak yaptığı açıklamaya dayanarak Milliyet Gazetesinin 7 Mayıs 1995 tarihli yayınının 5. sayfasında Hasan Pulur, ikinci Bandırma'nın boyunun da 236 metre değil 68.59 metre, baca yüksekliğinin ise 8.40 metre olduğunu belirtmiştir.[1] Atatürk'ün Samsun'a çıktığı Bandırma Vapuru'nun boyu ise 48 metre^, baca yüksekliği 6 metredir.[2]

Bandırma Vapuru'nun, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde önemli yeri vardır. Mustafa Kemal Paşa 9. Ordu Genel Müfettişi vazifesiyle ve mahiyeti ile birlikte İstanbul'dan Samsun'a Bandırma Vapuru ile gitmiştir. Mustafa Kemal Paşa, VI. Mehmed'in buyruğuyla Osmanlı Ordusu'nun dağıtılması sürecini denetleme ve asayiş için görevlendirilmişti. Bunun üzerine 18 silah arkadaşıyla birlikte Samsun yoluna koyulmuştur.

1999 yılında Samsun'da vapurun birebir replikasının inşa edilmesi projesi başlatılmış, 2001 yılında inşası tamamlanan vapur 18 Mayıs 2003 tarihinde müze olarak hizmete açılmıştır.

Vapurun Kronolojisi

  • 1878 SS Torocarderto, İngiltere,Dussey and Robinson
  • 1883 SS Kymi, Yunanistan, H. Psicha Preus
  • 1890 SS Kymi, Yunanistan, Cap. Andreadis
  • 1894 Panderma, Osmanlı İmparatorluğu, İdare-i Mahsusa
  • 1910 Bandırma, Osmanlı İmparatorluğu, Osmanlı Seyrüsefain İdaresi
  • 1919 M.Kemal Paşa ve silah arkadaşlarını Samsun'a getirdi
  • 1924 hizmet dışı
  • 1925 parçalandı
  • 2001 yeniden inşaası
  • 2003 Bandırma Vapuru Müzesi olarak açıldı

Kaynakça

  1. ^ Vahidettin, Mustafa Kemal ve Millî Mücadele, 7.basım, sayfa 285-287, Bilgi Yayınevi, Turgut Özakman)
  2. ^ T.Özakman Vahdettin Mustafa Kemal ve Millî Mücadele sayfa 291, dipnot 250
Yeni yorum ekle
Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.