Demirleme ve Rıhtım Fasikülü, içindekiler

 

Halatların Kullanımı

Son güncelleme: 18/08/17
Contributors: Cem Eğrikavuk, Hakan Tiryaki, Mehmet Erem

Halatların Aşınması

Halatın ister teknede ister sahilde veya rıhtımda, temas ettiği noktalarda korunma amacıyla sarılması, hortumlanması ya da giydirilmesine badarna etmek denir.

En basit olarak su tesisatlarında kullanılan plastik hortumlar ile yapılan bu uygulamalar, özellikle ağır hava koşullarında ve profesyonel şartlarda çok daha çeşitli ve pahalı çözümlere kadar uzanırlar.

Sahile verilen halatların aşınmasına engel olmak amacıyla kısa birer zincir kullanmak, halatın metal ile temas ettiği, özellikle de kalıcı bağlanmalarda önemlidir.

Kilit veya anele gibi metal yüzeylere halatın direkt teması sözkonusu ise, radansa kullanılmalıdır.

Kaide itibarıyla kendi kalınlığının 4 katından daha az bir radiusta dönen halat aşınır.

Güney sahillerinde, iskele veya rıhtım olmayan ıssız koylarda kıyıya, mümkünse ağaçlara bağlanılmamalı, kaya veya bu iş için özel yapılmış babalara bağlanılmalıdır. Kayalar halatı çok kolay yıpratacağı için bu iş için kısa bir zincir, çelik tel veya halatı koruyacak hortum şarttır.

Kendi uygulamamızda, her iki ucuna kasa yapılmış sapan şeklinde tel aynı uzunlukta zincire kıyasla çok daha hafif ve kolay taşındığı için, kayalara bağlanmada tercih ediyoruz.

Esneme Elemanları

Özellikle de dalgalı sularda, koltuk halatlarından koçboynuzu ve kurtağzına binen direkt yükleri azaltmak amacıyla esneme elemanları kullanılır. Amaç ani binen şok yüklenmelerde halatın ve bazı durumlarda koçboynuzu veya kurtağzının bağlantılarının kopmasına engel olmaktır. (Resim-82)

Büyük boy tekneler ve kalıcı bağlantılar için sıklıkla yay kullanılır. Kısa süreli bağlamalarda ve nispeten küçük tonaj tekneler için kauçuktan imal edilmiş ürünler tercih edilir. 

Esneme elemanları ile ilgili hazırlanmış videoya Pratik Denizcilik Bilgileri’nden ulaşabilirsiniz.

Halatı Sahile Atmak

Özellikle zor durumlarda sahile yanaşırken, halatı zamanında ve düzgün bir şekilde sahile atmak belki teknenin manevrası kadar önem arzeder. Eğer düzgün planlanıp, zamanında yapılmazsa halat suya düşer, manevra için çok değerli vakit kaybedilir, zamanlama bozulur ve karşı taraftakilerle, sahilde izleyenlere rezil olunur!

Buna engel olmak için önceden hazırlık yapmak lazımdır. Sahile olan mesafe ölçülür. Çok erken ve aceleci de davranmamak gereklidir. Uygun yere gelindiğinde, sağ ellerini kullananlar için sağ elde tutulan ve atıldığında havada muhtemel açılması için uygun sayıda tutulan (genellikle 2-3) volta turuna ek olarak sol elde, halatın geri kısmı bulundurulur. (Şekil-38) Halatın tekne tarafında kalacak çımasınin sabitlenmesinin yararı vardır.

Halatı sahlde alacak olan kişinin de, halatı hangi elle yakalamak veya hangi tarafına atılmasını istediğini gösterir tarzda, o taraftaki kolunu yana açarak teknedekilere işaret etmesi uygundur. Halatın çımasını yakaladıktan sonra, halatı bir veya birkaç kez en yakın babaya voltalayarak, mümkün mertebe hızlı bir şekilde boşunu alır. 

Halatın çok ağır veya mesafenin çok fazla olduğu durumlarda, halatın kendisini atmaktansa bir inceden oluşan kılavuzu önceden yollamak, buna bağlanan halatı rıhtım veya iskeledeki görevlinin çekmesini sağlamak ticari gemilerin yanaşmasındaki standart uygulamadır. Kılavuz inceyi daha uzağa fırlatmak için bir ağırlık bağlanması adettendir.

Böyle durumlarda, halatın hızla güverteyi terk etmesi gereken demir atme veya koltuk verme gibi manevralarda, önceden halatı zemine düzgün şekilde serip, neta etmek manevranın güvenliği açısından büyük önem arzeder. 

Halatların Kullanımı İle İlgili Hususlar

  1. Halatları tuzdan, güneşten ve sürtünmeden mümkün olduğunca koruyunuz

  2. Sürtünme noktalarında koruyucu kılıflar, hortum veya yastık görevi görecek yumuşak malzemeler ile badarna ediniz. Biz bu amaçla yangın hortumu kullanıyoruz.

  3. Sürtünmenin zararları özellikle düşük radiuslu keskin kenarları metal yüzeylerde daha fazladır

  4. Metal yüzeyler ile temas söz konusu ise radansa kullanınız

  5. Dalgalı ve çırpıntılı denizlerde, esnetici kullanınız. Halatın kopma sebeplerinin başında ani şok yüklenmeler gelmektedir.

  6. İhtiyaca göre uygun malzeme ve kalınlıkta halat seçiniz.

  7. Kullanılacak bağı doğru seçiniz, düzgün uygulayınız

  8. Kalıcı bağlamalarda kasa dikişi yapınız/yaptırınız

  9. Halatlarınızı havalanan bir yerde kuru olarak saklayınız, yerde sürüklemeyiniz.

  10. Sık sık tatlı su ile durulayınız. Yıkamak amacıyla deterjan veya çamaşır suyu kullanmayınız

  11. Halatlarınızın çımalarını düğümlemeyiniz. Yakarak veya piyan yaparak düzgün kalmalarını sağlayınız

  12. Dışı aşınmış, kolları yıpranmış halatları ya değiştirin ya da uygun şekilde ek yapınız.

  13. Zincir halat eki, sustalı kilit veya diğer bağlantılardaki kasa dikişlerini her sezon başında gözden geçirin.

  14. Halatların gam yapmasına izin vermeyin. Oluştuğunda ucu serbest bir şekilde, teknenin arkasından suda çekerek gamını alın.

  15. Halatları roda ederek saklayın. Tüm halatlar ancak özellikle 3 kollu-bükümlü halatlar saat yönüne doğru roda edilirler

  16. Teknede halatın ve usturmaçanın fazlası olmaz!

Yeni yorum ekle
Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.